In Tonga deel 1 namen we jullie mee naar de Vava'u-groep in Tonga; een relatief gemakkelijk en populair vaargebied in Tonga. Tevens is dit de op 1 na noordelijkste groep van Tonga. De allernoordelijkste groep hebben we over moeten slaan in verband met tijdgebrek. Ietsje ten zuiden -zo'n 70 mijl zeilen- van Vava'u ligt de Ha'apai-groep en daar nemen we jullie nu mee naartoe.
Ha'apai-groep
Deze groep eilanden is heel schaars bewoond door mensen en juist heel druk bezocht door enorme walvissen. Veel zeilers zijn er niet, volgens onze gidsen is de reden ervan vergelijkbaar met de reden waarom de Tuamotus vrij rustig zijn; er zijn erg veel riffen en ondieptes. Het is gemakkelijk om je boot vast te laten varen op een rif en de hoeveelheid goed beschutte ankerplaatsen is minder groot. Maar..... het is wel heel erg mooi! In de Ha'apai vind je een heel divers landschap. Het walvissenseizoen is net ten einde als wij arriveren, een aantal weken ervoor zwommen mensen hier dagelijks met walvissen vanaf hun zeilboot. Nu zijn er nog een klein aantal en wij zien er maar 1, maar wel van dichtbij en met een spuitende fontein!
Er zijn hier actieve vulkanen maar ook lage eilanden met lange witte stranden met palmbomen, veelal onbewoond. In deze groep vinden we een schitterend stuk koraaltuin vlak bij een wrak, het koraal is mooier dan we in tijden hebben gezien! De Ha'apai is wat ons betreft een absolute aanrader.
We maken nog wat geks mee: Tijdens een lange wandeling op het strand zien we na een uur wandelen vlak naast ons een duikpak aanspoelen. Dichterbij komend zegt Ilona: "Dat pak ziet er best goed uit!", even later gevolgd door "Dat is er net zo eentje als ik heb", en daarna uitermate verbaasd "Maar dit is mijn duikpak!!!". Het pak blijkt later van de anderhalve mijl verderop liggende Omweg te zijn gewaaid terwijl wij aan het wandelen waren. En het eindresultaat is dat je op grote afstand van je boot iets terugvindt terwijl je nog niet eens wist dat je het kwijt was... En hoe groot is de kans nou dat het precies juist op het moment dat je ergens rondkuiert juist op die plek aan komt spoelen? Helaas waren er nergens lotjes te koop en was er geen gokpaleis nabij, anders hadden we beslist even getest of er toevallig niet nog meer onwaarschijnlijkheden zich zouden manifesteren...
Nog meer Hoera, want op 22 oktober is Frans jarig, traditioneel een dag met regenbuien en herfstbladeren. Maar dit jaar wordt het een heel andere setting. We zijn inmiddels op de 80 mijl zuidelijker eilandengroep Ha'apai aangekomen. Het toeval wil dat een van de andere cruisers contact heeft gekregen met een plaatselijke school en op het pijnlijke feit is gedrukt dat veel tieners hier nog nooit van het eiland af zijn geweest, nog nooit dolfijnen hebben gezien laat staan walvissen, terwijl wij cruisers hier met volgeladen boten feest komen vieren en van al het moois komen genieten. Het plan is ontstaan om ook eens wat terug te doen voor het gastvrije land en met een paar boten wat scholieren mee te nemen voor een zeiltochtje.
De school wordt gerund door nonnen en op iedere boot zal een non meegaan om de gemiddeld 16-jarige scholieren te begeleiden. Natuurlijk vragen we ons ergens in ons achterhoofd af in hoeverre de nonnen pubers in het gareel weten te houden en of onze boot niet ten prooi zal vallen aan diefstal of vandalisme, maar tegelijkertijd zijn we inmiddels bekend met de eerlijke en vriendelijke houding van de Polynesiers en het lijkt ons een prima gelegenheid om contact te krijgen met de plaatselijke bevolking. De verrassing is desondanks groot: onze tieners gaan er helemaal voor, brengen een gitaar, zingen gedurende de hele tocht, brengen eten mee dat ze uitdelen, ontdekken dat ik jarig ben en zingen minstens drie keer in verschillende variaties "lang zal Frans leven". Ook onze non voldoet niet helemaal aan het cliche dat we in Nederland bij nonnen hebben: ze komt soepel aan boord met een knalroze iPad waarmee ze uitermate behendig is om alles vast te leggen, ze speelt gitaar en vertelt honderd uit. Na afloop komen de scholieren en bemanning van "Vaguebond" ook bij ons aan boord en we krijgen nog een hele muziek-, dans- en zangvoorstelling op ons voordek.
Aan cruisers in spe: het is een echte aanrader om ook zoiets te doen, het is een onbeschrijflijk mooie ervaring voor jouzelf en ook de studenten maak je er echt heel erg gelukkig mee. Hier in de Ha'apai-groep is echt veel armoede, het is onvoorstelbaar maar echt waar dat de lokale bevolking slechts heel sporadisch in het bezit is van een boot en daardoor komt het overgrote merendeel van de kinderen gewoon nooit op de zee terwijl ze op zo'n ontzettend klein eiland wonen... Klop aan bij een school of stuur ons een mailtje als je geinteresseerd bent, wij kunnen je in contact brengen met de nonnen.
Ilona heeft voor de gelegenheid een taart gebakken en ondanks een niet al te ruime sortering aan beschikbare ingredienten is het een heerlijke taart. Hoe doet ze dat toch?
Het avonddeel van mijn verjaardag vieren we met een aantal andere cruisers op het strand: Er wordt een kampvuur aangelegd en iedereen brengt een eigen gerecht mee dat wordt gedeeld. De gezellige avond wordt iets te vroeg verstoord door een doorzettende regenbui maar als jarige op 22 oktober ben ik eigenlijk niet anders gewend en heeft het al met al best nog lang geduurd voordat de weersomstandigheden een strategische terugtrekking noodzakelijk maakte. Maar voordat we de aftocht blazen demonstreert Mark van zeilboot Balvenie die al wat jaren op de Pacific rondvaart nog snel even dat de Polynesische krijgsdans "Haka" eigenlijk helemaal niet zo moeilijk is.
Het is weer even wennen maar inmiddels zijn we zover van de evenaar afgezakt dat de temperaturen 's nachts soms tot onder de 25 graden zakken. Verwend als we inmiddels zijn moeten we onze toevlucht nu toch echt gaan nemen naar warmere kleding en we nemen dus nu voortaan een warm vest mee naar het strand. Het baart ons wel wat zorgen voor de terugkeer naar Nederland dat we het nu al koud krijgen bij "slechts" 25 graden...
Omdat Tonga een soort verzamelpunt is voor cruisers die het cycloonseizoen gaan ontvluchten ontmoeten we veel oude vrienden. Zo ook de bemanning van Enchanter, een Zuidafrikaans-Australisch koppel dat we eerder hadden ontmoet bij Tahuata in de Markiezen. We hebben weer wat gezellige dagen met hen en ze vertellen ons dat ze hebben geankerd bij een onbewoond eiland waar ze wekenlang de enigen waren en de ankerplek wordt dan ook al snel "Nudy beach" genoemd. Ook wij gaan er heen maar zijn daar in gezelschap van "Vaguebond", dus ondanks de gezelligheid komt het nudy aspect niet helemaal uit de verf maar wordt het toch een mooie afsluiting van de tropen. Afsluiting van de tropen inderdaad, want na "nudy beach" is het gedaan met het onbekommerde cruisersleven. Voor Vaguebond is de bestemming, op een korte tussenstop na op Minerva Reef, Nieuw Zeeland. Ook voor ons is het nu wel zo'n beetje afgelopen: wij zijn nog niet uitgeklaard en gaan dat doen op Nuku'alofa waar we ook gaan "tanken".
Fotoserie Ha'apai-groep
Tongatapu
Qua landschap kun je deze groep goed vergelijken met de Ha'apai maar er wonen -met name op het hoofdeiland- heel veel mensen. Dit is de hoofdgroep van Tonga, the place to be als je van drukte houdt. Eerlijk is eerlijk, de mensen zijn hier erg prettig in de omgang en opener dan in de andere delen die wij hebben gezien van Tonga en je kunt hier heel lekker en voordelig uit eten! Het valt ons op dat het echt arm is maar er heerst wel een positieve sfeer. Een echt opvallend feitje is dat het heel erg veilig (b)lijkt te zijn; ondanks de grote armoede, legt niemand hier zijn dinghy aan een slot en er wordt desondanks niets gestolen. Dat is vaak wel anders op plaatsen met veel mensen en grote armoede.
Het in- en uitklaren gaat gemakkelijk en doen we gewoon op dezelfde dag zodat we direct belastingvrije diesel kunnen kopen. Een echt tankstation hebben ze hier niet maar je kan bij de plaatselijke raffinaderij een barrel diesel kopen van 200 liter die ze dan compleet met handpomp bij de kade voor je neerzetten. Laat na peiling van het brandstofniveau 200 liter nou net zijn wat we nog kwijt kunnen aan boord!
De ankerplek bij Pangai motu op Nuku'alofa heet ook wel "Big Mama" vanwege het zeilerscafe met de gelijknamige naam aan het belendende strand. De hele ankerplek staat in het teken van het naderende vertrek naar Nieuw Zeeland: Boten worden door de bemanning aan inspecties onderheven, door Nieuw Zeeland ongewenste bevoorrading wordt aan de lokale bevolking geschonken, de laatste verswaren voor onderweg worden ingeslagen.
Achteraf blijkt dat er veel producten zijn die tegenwoordig gewoon mee mogen naar Nieuw Zeeland. Regels zijn heel erg versoepeld met betrekking tot ei- en zuivelproducten. De mayonaise die we al in Tenerife hebben gekocht en nog steeds ruim op voorraad hadden, hadden we dus mee kunnen nemen naar Nieuw Zeeland. We moeten wel om onszelf lachen, wie neemt er nou zoveel mayonaise mee de halve wereld over?!
Behalve stressen over het weer en het wel/niet spoedig aandienen van een mooiweersgat, wordt er ook heel veel gefeest hier bij Big Mama's, het is een gezellige boel met het ene na het andere feestje. Cruisers die moeten wachten op onderdelen vinden dat door al die feestjes een stuk minder erg dan dat ze het normaal zouden hebben gevonden.
Ilona controleert de verstaging, ook helemaal boven in de mast. De motor krijgt weer een goede onderhoudsbeurt en ondertussen houden we ons vooral bezig met het bestuderen van het weer. In dat laatste staan we gelukkig niet alleen: De hoge- en lagedruksystem die elkaar vlak boven Nieuw Zeeland in rap tempo opvolgen zijn het gesprek van de dag in de cruisersgemeenschap: er loopt een kortegolfradionetje waarin een Nieuw Zeelandse meteoroloog dagelijks uitleg geeft over de uitwerking van de actuele fronten en lage- en hogedrukgebieden, we ontvangen e-mails van Bob Mc Davitt, de Nieuw Zeelandse meteoroloog en uiteraard bespreken we alle informatie met de inmiddels 30 andere boten die liggen te wachten op een redelijk "weersgat" naar Minerva Reef of rechtstreeks naar Nieuw Zeeland.
De tijd begint te dringen want het cycloonseizoen begint officieel op 1 November maar een geschikt weersvenster wordt steeds weer opnieuw uitgesteld. De hogedrukgebieden hebben niet genoeg druk, er is of geen wind of de wind komt uit de verkeerde richting, of er nadert een front met gemene windstoten en krachtige buien. De boten die al onderweg waren rapporteren ontmoedigende situaties met oncomfortabele zeeen, dagen durende windstiltes in het centrum van een zwak hogedrukgebied of juist wind met stormsterkte op de overgang van een hoge- naar lagedrukgebied. Het aantal boten op de ankerplaats neemt alleen maar toe en in de periode sinds wij er zijn aangekomen zijn er nauwelijks vertrekkers geweest.
De meteorologen wijzen ons er plichtsgetrouw op dat er vanaf nu kans bestaat op tropische cyclonen. Het net achter ons is aan het sluiten maar het net voor ons wil nog niet open. Net als veel andere boten besluiten we de reis naar Nieuw Zeeland in twee stukken te delen door onderweg op een ondiepte van de oceaan te gaan ankeren: Minerva Reef. Dit is zoiets als het waddengebied maar dan zonder waddeneilanden: bij laag water komt er soms iets boven water maar bij hoog water lig je geankerd met niets anders dan oceaan rondom je. Het voordeel is dat je hier een weersgat kunt afwachten voor de complexe oversteek naar Nieuw Zeeland die dan toch ruim 250 mijl is verkort en daardoor wat overzichtelijker wordt. Op een mooie Novemberdag varen we dan ook uit met als bestemming Minerva Reef.
Dag Tonga, dag Tropen met je heerlijke kokosnoten, warme zeewater en prachtige (onderwater)wereld...